Een Begraafplaats op de Kalenberg?

Er mag in het gebied waar de natuurbegraafplaats wordt beoogd volgens de aanpassing van het bestemmingsplan niet (meer) worden gekapt. Dat is mooi, maar:
Er mag/moet dus nog wel worden gegraven.

• We begrijpen dat de bovenkant van een grafkist minimaal 0,65 cm onder het grondoppervlak moet liggen. Maar we kunnen ons voorstellen dat bij natuurbegraven zonder kist (dat ook mogelijk is en vaak de voorkeur heeft van natuurbegravers) je er gevoeglijk van kan uitgaan dat er voor een grafbodem tenminste 1,25-1,50 m diep moet worden gegraven, om te voorkomen dat dieren menselijke resten gaan opgraven.
• Een eenvoudig sommetje leert dat er gemiddeld op iedere 40 m2 een graf kan komen (30.000 m2/750 – ca 40 m2) ofwel (gemiddeld) een vak van (slechts) ca 6,5×6,5 m, ofwel de onderlinge gemiddelde onderlinge afstand tussen de grafkuilen van is ook ca 6,5 m.
• Op het mooiste punt van de berg staan vooral oude beuken. Over het wortelstelsel van de beuk (fagus sylvatica) kan je onder andere vinden:
  De beuk schiet wortel over een uitgestrekt terrein maar hoewel sterk vertakt, is dit wortelgestel zeer oppervlakkig en dringt het voor het merendeel niet dieper dan een paar tientallen centimeter de bodem in. De wortels leven in symbiose met zwammen (proces van mycorhisatie) die voedingszouten leveren en in ruil koolstofhydraten ontvangen. etc.
• Uit bron https://www.geologievannederland.nl/fossielen/planten/beuk:
  Karakterisering: Beuken worden niet zo oud. Ze zijn erg gevoelig voor veranderingen in de bodem. Gemiddeld bereiken ze een leeftijd van150 jaar, soms 200 jaar.
  Uiterlijk en leefwijze: Beuken worden tot dertig meter hoog. In het bos groeiende beuken hebben meestal een lange, kale stam en een hoog aangezette kroon. De dunne schors is grauw en enigszins glad. Het hout van beuken is hard en bros. Samen met de oppervlakkige wortels maakt dit de boom slecht bestand tegen stormen.
• Uit bron TH Tree Services (boomonderhoud en chirurgen): Hoe ver groeien de wortels van mijn boom?
  Boomwortels spreiden zich uit tot drie keer de hoogte van de boom. De werkelijke afstand die ze groeien, hangt af van de soort. Bijvoorbeeld, de wortels van een berk kunnen wel 10 meter lang worden. De wortels van kersenbomen, meidoorns en lijsterbessen groeien meestal wel 11 meter lang, terwijl de wortels van platanen en beuken wel 15 meter lang kunnen worden.
  De wortels van een volwassen beuk kunnen dus tot ca 700 m2 beslaan (!) (= straal2 x π)
  Bovengenoemde sommetjes laten zien dat met tot 750 graven nabij de top van de berg waar met name oude beuken staan, het onmogelijk is om de wortelstelsels van de bomen niet te raken en dus beschadigen. Dat is eens te meer funest omdat de top uiteraard relatief droog is waarvan de bomen met de klimaatverandering des te meer hebben te lijden.

Kortom, de gemeente denkt en Stichting Kalenberg beweert nu dat met een kapverbod het bos voldoende beschermd is tegen schade door het natuurbegraven. Niets is minder waar. Men ziet dan over het hoofd dat er meer is dan de zichtbare stam en kruin van de bomen (met name beukenbos).  Men gaat natuurbegraven om met de opbrengsten de staat van het bos te verbeteren. Onzin! En sterker nog, het tegendeel is het geval, natuurbegraven werkt op die manier averechts.

Politieke avond van de baan

Stichting Red de Kalenberg heeft zich met velen ingezet om de Kalenberg te behouden als ongerepte natuur zonder begraafplaats. Hiervoor zijn vele zienswijzen ingediend. De gemeente heeft hierop gereageerd met een Nota van Zienswijzen, en een begeleidende brief waarin een politieke avond wordt aangekondigd. Deze politieke avond lijkt nu van de baan. Hierbij willen we aangeven dat wij als Stichting Red de Kalenberg de mening van LochemGroen! onderschrijven dat dit niet mag gebeuren. Zie het artikel van LochemGroen! in de bijlage hier onder.

De gemeente neemt het niet zo nauw met onze mening

Dat de gemeente Lochem het niet zo nauw neemt met mening van de inwoners van Lochem was ons al gebleken. Van meet af aan is de bevolking nauwelijks gehoord of betrokken bij de plannen. Vervolgens werd tijdens de procedure van het afhandelen van zienswijzen het bestemmingsplan zelf aangepast. Wij vragen ons af: kan dat zomaar? Of had de procedure bij een wezenlijke wijziging niet opnieuw opgestart moeten worden voor beroep en bezwaar.
Gedurende de afgelopen periode zijn er bijna 1000 handtekeningen tegen de natuurbegraafplaats op de Kalenberg ingediend op https://de-kalenberg.nl, en dit feit wordt genegeerd. Een flink aantal zienswijzen met argumenten waarom het beoogde gebied zeker niet geschikt is om als natuurbegraafplaats te gebruiken, wordt afgedaan als ‘minder zwaarwegend’. Het belang van de inkomstenbron voor de grondeigenaar weegt blijkbaar zwaarder.

En alsof dat niet bedenkelijk genoeg is, hebben de fracties – met uitzondering van LochemGroen! – besloten om de inwoners voor de besluitvorming niet eens meer aan het woord te laten. Dit gaat in tegen de eigen belofte om de indieners van de zienswijzen uit te nodigen, en de mogelijkheid te geven om de zienswijzen toe te lichten. Een sterk staaltje onbetrouwbare overheid om de bevolking zo te negeren. De fracties zouden bij onderwerpen die veel losmaken in de samenleving juist besluiten moeten nemen na het horen van de verschillende meningen. Zich verschuilen achter eerdere uitspraken van de RvS – die technisch toetst op procedurele fouten – is niet passend. De conclusie lijkt te zijn dat de gemeente de eigen wil (de eerder gedane belofte aan de landeigenaar) koste wat kost wil doorzetten, en een loopje neemt met de betrokken inwoners. Dat bij dit onderwerp een gemaakte beslissing onomkeerbaar is (een begraafplaats is voor eeuwig), maakt dit extra pijnlijk.

Brief van LochemGroen!

Bestemmingsplan de Kalenberg Barchem
Natuurbegraafplaats, geen ruimte voor insprekers
27 september ‘24

Het bestemmingsplan de Kalenberg Barchem, met de mogelijkheid voor een natuurbegraafplaats, wordt zonder de mogelijkheid tot inspreken op 7 oktober aan de gemeenteraad voor besluitvorming voorgelegd. Dat laten we toch niet gebeuren?

Geschiedenis in het kort

In april 2021 stelde de raad het bestemmingsplan de Kalenberg vast, waarmee het realiseren van een natuurbegraafplaats op 3 hectare van de Kalenberg mogelijk werd gemaakt. Tegen het bestemmingsplan werd beroep ingesteld en twee beroepsgronden werden gegrond verklaard, de overige beroepsgronden niet. In februari 2023 vernietigde de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State dan ook het besluit van de gemeenteraad tot vaststelling van het bestemmingsplan de Kalenberg.

Het college van B&W heeft het bestemmingsplan aangepast op de onderdelen waar het beroep gegrond werd verklaard:

1. Het plan was deels strijdig met de provinciale omgevingsverordening en is daar op aangepast door een deel van het gebied uit het plan weg te laten. Inmiddels is de provinciale omgevingsverordening aangepast, waardoor het oorspronkelijke plan alsnog gehandhaafd kan worden.
2. De doelstelling om geen bomen te kappen was onvoldoende geborgd in het plan, dit is nu aangevuld.

Het ontwerp bestemmingsplan de Kalenberg heeft tussen 28 september 2023 en 8 november 2023 ter inzage gelegen. Er zijn 96 zienswijzen ontvangen, waaruit blijkt dat het ontwerp bestemmingsplan nogal wat losmaakt bij omwonenden. Het college van B&W heeft in het raadsvoorstel opgenomen dat veel van de zienswijzen een herhaling zijn van de beroepsgronden die eerder zijn verworpen door de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. De zienswijzen leiden volgens het college van B&W dan ook niet tot een heroverweging van het natuurbegraven op de Kalenberg.

De Kalenberg weer een kale berg!?!

LochemGroen! is niet tegen een natuurbegraafplaats maar wel tegen een natuurbegraafplaats op deze plek. De Kalenberg heeft een dicht bladerdek, waardoor graven altijd zal leiden tot verstoring van grond onder de boomkruin. Op de berg van zand staan vooral monumentale beuken, waarvan bekend is dat ze het al moeilijk hebben door de zeer droge zomers van 2021 en 2022. Dit zal er op termijn toe leiden dat bomen het niet redden. De Kalenberg wordt dan weer een kale berg, in plaats van het prachtige bos waar vele inwoners van genieten. Wij zullen dan ook tegen het bestemmingsplan stemmen.

Besluitvorming door de gemeenteraad

Het is goed gebruik in Lochem om een voorstel tot vaststelling van een bestemmingsplan eerst aan een politieke tafel te bespreken, waarbij inwoners ook de gelegenheid krijgen om mee te praten. Voor de zomer spraken de fracties dan ook af om het bestemmingsplan Kalenberg te agenderen voor een politieke tafel. Afgelopen maandag is er door de 7 andere partijen besloten om géén tafel te organiseren over het bestemmingsplan de Kalenberg, maar het voorstel direct voor besluitvorming in de gemeenteraad te brengen. LochemGroen! betreurt dit zeer en vindt dat inwoners de kans moeten krijgen om zich uit te spreken, zowel voor- als tegenstanders. Zodat de gemeenteraad, alles gehoord hebbend, vervolgens een besluit kan nemen over het bestemmingsplan de Kalenberg. Om misverstanden te voorkomen; je mening geven betekent niet dat je standpunt sowieso door de gemeenteraad wordt overgenomen. De gemeenteraad weegt in haar besluit namelijk meerdere belangen af. Maar als je niet in de gelegenheid wordt gesteld om je standpunt kenbaar te maken, dan kan de gemeenteraad je natuurlijk sowieso niet horen!

Laat je horen!

Vindt u -net als wij- dat inwoners hierdoor buitenspel worden gezet? Maak dan uw zorgen over het besluitvormingsproces kenbaar aan de gemeenteraad. U kunt mailen naar griffie@lochem.nl. Wilt u de publiciteit opzoeken om uw mening te geven over het bestemmingsplan Kalenberg? Dat kan bijvoorbeeld via info@lochemsnieuws.nl (t.a.v. Henri Bruntink). Doe dit voor maandag 17 uur. Zodat het mogelijk woensdag in de Berkelbode staat. Contacteer Viggo Zweverink van Regio8 v.zweverink@regio8.nl en/of contacteer de Stentor via Gert Kramer: G.kramer@destentor.nl

Laat uw stem horen voor de prachtige Kalenberg én voor zorgvuldige besluitvormingsprocedures met de mogelijkheid voor een ieder om mee te praten!

Deze dagen ontvingen we een reactie op de ingediende zienswijzen. Alle zienswijzen zijn gebundeld afgehandeld in één rapport. Download en bekijk hier: Nota van Zienswijzen 09-4-2024.
De gemeenteraad heeft aangekondigd binnenkort het bestemmingsplan te behandelen, en daarbij komt de mogelijkheid om in te spreken. Daar zullen we maximaal gebruik van moeten maken, als laatste poging om de Kalenberg te beschermen tegen deze begraafplaats.

Verder was er 11 april (Bekijk en download hier) een artikel in de Stentor, waarin de eigenaar van het Landgoed de Kalenberg stelt dat er slechts een paar aanpassingen nodig zijn.
Hiermee is alles in kannen en kruiken zegt deze grondeigenaar, en hij wil hiermee alle protesten de wind uit de zeilen nemen. Maar we gaan hier nog onderzoek naar doen, en daarnaast zullen we met elkaar toch zeker alle inspraakmomenten aangrijpen om te laten weten dat we het er niet mee eens zijn.

Alle hulp van mensen die bekend zijn met deze ambtelijke molens of op andere manieren kunnen helpen is welkom!

Woensdag 27 september kwam de Gemeente Lochem met het nieuwe bestemmingsplan voor de Kalenberg in Barchem om daar een begraafplaats te kunnen realiseren. Het eerste bestemmingsplan was door de Raad van State afgewezen. Hier vind je de bekendmaking van het nieuwe plan:

Het nieuwe bestemmingsplanplan: https://www.ruimtelijkeplannen.nl/view
Klik hier op PLANNAAM OF -NUMMER en vul in: NL.IMRO.0262.buNbegrKalenbBa-BP31

LOCHEM NATUURLIJK?

De gemeente, profileert zich graag met mooie natuur met hart voor biodiversiteit. Zie deze brochure Lochem Natuurlijk uitgegeven door de gemeente.Maar neemt het op de Kalenberg in Barchem niet zo nauw met het groen. Sterker nog, er lijkt de gemeente alles aan gelegen om de eigenaar van het landgoed (waar dit prachtige stuk natuurschoon vlak bij de kern van Barchem onderdeel van is) deze begraafplaats te bezorgen.
Onzinnig, omdat alle argumenten voor dit plan al waren doorgeprikt, en dit tijdens de vele acties in het verleden al meer dan duidelijk is gemaakt. Het is te danken aan de uitspraak van de Raad van State dat is voorkomen dat het vorige bestemmingsplan is vernietigd. Er bleek toen ook dat een gedeelte van het perceel nooit in het plan opgenomen had mogen worden vanwege de te oude bosbodem (wat volgens ons zelfs op het hele perceel van toepassing zou moeten zijn).

VISIE VOOR NATUURBEHOUD NODIG

Wat ons betreft is het duidelijk: het is de hoogste tijd om een goed groen en klimaatgericht beleid te gaan voeren. We vragen de politiek om de natuur die we zien verslechteren beter te beschermen. Tijden en standpunten zijn veranderd en sterke natuur is nu hard nodig.

HELP MEE DE KALENBERG TE BEHOUDEN

We vragen iedereen die tegen deze begraafplaats is op om bezwaar in te dienen bij de gemeente. Geef het ook door aan zoveel mogelijk sympathisanten. Bij het vorige bestemmingsplan kregen we steeds schamper te horen dat er ‘slechts twee’ zienswijzen waren ingediend, en het dus wel meeviel met de tegenstand. Dat willen we niet nog een keer laten gebeuren!

HOE DIEN JE EEN BEZWAAR IN?

Het is niet ingewikkeld, en hoe het werkt staat hier (https://zoek.officielebekendmakingen.nl/gmb-2023-409841.html ) omschreven. Een bezwaar dien je in met een ‘zienswijze’. Hierin kun je met eigen woorden aangeven wat je als bezwaar hebt tegen de begraafplaats op de Kalenberg. En je kunt als inspiratie op de website.

Bij vragen of mocht je hulp hierbij nodig hebben, dan kun je ons altijd per mail bereiken op red@de-kalenberg.nl.

En help mee met zoveel mogelijk mensen om de natuur op de Kalenberg te behouden!

DUIDELIJK DAT EEN BEGRAAFPAATS ONGEPAST IS

Het is inmiddels meer dan duidelijk dat een begraafplaats op de Kalenberg totaal ongepast is.
Waarom? Kort samengevat hier een aantal punten. Meer details zijn te lezen in het beroep wat … is ingediend bij de Raad van State, en alle Ecologische bijlagen!

VERSTORING NATUUR EN BESCHADIGING BOSBODEM

Omdat je de natuur verstoort, en de oude bosgrond onherstelbaar beschadigt.
Dit is alleen maar urgenter geworden door de klimaatverandering. Wegkijken is geen optie meer. In de rapporten staat dat ongeroerde bosbodems die ouder is dan 100 jaar om die reden ontzien moet worden, en bosbodems ouder dan 150 jaar mogen helemaal niet gebruikt worden. De bosbodem van de Kalenberg is zeker 100 jaar (bron https://www.topotijdreis.nl/kaart/1890/@226991,460621,10.69 (https://www.topotijdreis.nl/kaart/1890/@226991,460621,10.69)) en hoogst waarschijnlijk ook al 150 jaar oud, maar de kaart is lange periode niet bijgewerkt, en hier krijgt de ondernemer het voordeel van de twijfel.

LIGGING

Vanwege de ligging, midden in een compact en goed bezocht recreatiegebied (en een uitvaart is nu eenmaal geen uitje). Dichtbij de kern van Barchem (Barchem betekent ‘dorpje bij de berg’). Voor recreanten is het uiterst ongemakkelijk om de tijdens het genieten van de natuur geconfronteerd te worden met de droevige gebeurtenis van een begrafenis. En omgekeerd ook. Kortom, de locatie is ongeschikt.

ALTERNATIEVEN

Binnen 10km is er de bosnatuurbegraafplaats Schapenmeer in Vorden, waardoor een begraafplaats  op de Kalenberg totaal overbodig is. https://www.natuurbegraafplaatsschapenmeer.nl  (https://www.natuurbegraafplaatsschapenmeer.nl)

GEMEENTERAAD VALS VOORGELICHT DOOR Verstand VAN ‘STICHTING BEHEER LANDGOED KALENBERG’

De gemeenteraad is destijds bovendien vals voorgelicht door de SBLK in de vorm van de presentatie van dhr. Verstand. Er is toen verteld dat er een begraafplaats nodig was op de Kalenberg met de volgende argumenten. Wij voegen er onze reactie er aan toe.

• Omdat het bosonderhoud 35.000 euro per jaar zou kosten.
  REACTIE: Dat was een onjuist en ongehoord hoog bedrag. Er is door de Bosgroep al aangetoond dat dit niet in verhouding staat tot werkelijke kosten van bosonderhoud
• Omdat er weliswaar binnen 10km een natuurbegraafplaats al bestond in Vorden, maar dat was geen BOSbegraafplaats.
  REACTIE: De natuurbegraafplaats in Vorden is wel degelijk een Bosbegraafplaats. Weliswaar een andere situatie, en niet gelegen midden in een recreatiegebied maar deze natuurbegraafplaats is grenzend aan de bestaande begraafplaats.
• Omdat ze van de gemeente geen cent subsidie kregen.
  REACTIE: Dat klopt inderdaad, maar subsidie voor bosonderhoud loopt sowieso via andere kanalen dan de gemeente, en van die kanalen maakt de grondeigenaar wel degelijk gebruik.
• Omdat het bos anders ‘verrommelt’.
  REACTIE: Een bos als park behandelen is niet meer van deze tijd; juist de natuur z’n gang laten gaan binnen kaders is goed voor de weerbaarheid van het bos. Nu al staan er grote hoeveelheid bankjes en is er een ‘buitenkapel’ gecreëerd, en mountainbikepaden aangelegd. De natuur naar eigen hand zetten en gebruiken voor eigen gewin is waar deze landgoedeigenaar/ondernemer goed in is, maar goed natuurbeheer is heel wat anders!
• Omdat het ze allemaal om goed bosbeheer te doen is.
  REACTIE: Daar trappen wij niet meer in, want dan zouden ze het bos wel verkocht hebben aan destijds geïnteresseerde kopers die de natuur wilden behouden zónder begraafplaats. Dergelijk aanboden heeft men toen afgeslagen omdat de landelijke organisatie Natuurbegraven ze al een veel hoger bedrag had geboden… Conclusie: geld staat voorop, en niet natuurbehoud.

Op 15 februari 2023 was het zover, en heeft de Raad van State een uitspraak gedaan.
De complete uitspraak van de Raad van State is op deze site te lezen. Scroll naar beneden en klik op “In beroep”. Op die pagina scroll helemaal naar beneden en klik op “Uitspraak Rad van State”. De conclusie van deze uitspraak, is dat het beroep is gegrond, en dat het besluit van de vaststelling van het bestemmingsplan “De Kalenberg Barchem” wordt vernietigd.
Daar zijn we uiteraard heel blij mee. We hebben het beroep namens velen gevoerd die tegen de begraafplaats op de Kalenberg waren en zijn.
En hoewel we blij zijn met het resultaat, roepen we tot slot iedereen ook op om waakzaam te blijven voor eventuele ontwikkelingen.